استرس چيست؟
استرس "فشار و فرسايش" بدن به هنگامي است كه با محيط پيوسته در حال تغيير سازگار مي شويم؛ چنين تغييراتي اثرات جسمي و هيجاني بر ما مي گذارد و مي تواند احساسات مثبت يا منفي ايجاد كند. در صورت مثبت بودن اثرات، استرس ما را ناگزير به عمل مي كند، هوشياري تازه و چشم انداز مهيج جديدي براي ما به ارمغان مي آورد. آثار منفي استرس احساس بي اعتمادي، طرد، خشم و افسردگي مي آفريند كه اين احساسات به نوبه خود به مشكلاتي مانند سر درد، ناراحتي معده، جوش و خارش پوست، بي خوابي، زخم معده، فشار خون بالا، بيماري قلبي و سكته مغزي مي انجامد. مرگ يك عزيز، تولد يك كودك، ارتقاي شغلي يا ايجاد يك رابطه جديد استرس به دنبال مي آورد، چون اين تغييرات ما را مجبور به سازگاري مجددي با زندگي خود مي كند. سازگاري با شرايط متغير، بسته به نوع واكنش ما مي تواند كمك كننده يا آسيب زننده باشد.
چگونه مي توانم استرس را از زندگي خود حذف كنم؟
همان طور كه گفته شد استرس مثبت بر تازگي و ابتهاج زندگي مي افزايد. همه ما با تحمل ميزان معيني از استرس زندگي مي كنيم. سر رسيدن مهلت، رقابت ها، برخوردها و حتي ناكامي ها و نگراني ها به زندگي ها عمق و غنا مي بخشند. هدف ما حذف استرس نيست، بلكه فراگيري چگونگي اداره آن و چگونگي استفاده از آن به منظور كمك به خود است. استرس كمتر از حد، عامل خمودگي است و در ما احساس خستگي و رخوت بر جاي مي گذارد. از سوي ديگر، استرس مفرط تنش ايجاد مي كند. آنچه ما بدان نياز داريم يافتن سطح بهينه و مطلوبي از استرس است كه ما را بر مي انگيرد، ولي ما را در خود غرق نمي كند.
چگونه مي توانم بفهمم سطح بهينه استرس براي من چيست؟
سطح واحدي از استرس كه براي همه انسان ها بهينه باشد، وجود ندارد. هر يك از ما مخلوقاتي منحصر به فرد با نيازهاي ويژه هستيم. بنابراين، آنچه براي يك شخص ناراحت كننده است، چه بسا براي ديگري شادي آفرين باشد. حتي وقتي ما روي ناراحت كننده بودن رويدادي خاص توافق داريم، احتمالاً در واكنش هاي فيزيولوژيكي و روان شناختي به آن حادثه با هم تفاوت داريم.
شخصي كه شيفته مذاكره و حل اختلاف و تحرك شغلي است، اگر شغلي يكنواحت و بدون تحرك داشته باشد در فشار و استرس قرار مي گيرد، در حالي كه شخصي كه به شرايط ثابت علاقه مند است وقتي در شغلي قرار گيرد كه وظايفش از تنوع بالايي برخوردار است، به احتمال زياد خود را در تنگناي استرس احساس مي كند. قبل از قرار گرفتن در معرض تغييرات آزارنده، اين موضوع كه استرس هاي شخصي ما چه هستند و ميزان تحمل ما در برابر آن چه قدر است، به شيوه زندگي و سن ما بستگي دارد.
اكثر بيماري ها با استرس مداوم مرتبط مي باشند. اگر شما علايم استرس را تجربه مي كنيد، و اگر استرس در سطحي فراتر از سطح بهينه استرس شما قرار دارد بايد از استرس زندگي خود بكاهيد و يا توانايي مقابله و اداره استرس خود را بهبود بخشيد.
چگونه مي توانم استرس را بهتر اداره كنم؟
شناسايي استرس مداوم و آگاه شدن از اثرات آن بر زندگي ما، براي كاهش اثرات زيان آور آن كافي نيست. همان طور كه منابع زيادي براي استرس وجود دارد امكانات بسياري هم براي اداره آن وجود دارد. ولي آنچه بدان نيازمنديم تلاش براي تغيير است: تغيير منبع استرس و يا تغيير واكنش نسبت به آن منبع براي اين منظور چه كار مي توانيد انجام دهيد؟
1- از منابع استرس، واكنش هاي هيجاني و بدني خود آگاه شويد.
-
به ناراحتي و تشويش خود توجه كنيد. آنها را ناديده نگيريد مشكلات خود را به اجمال بررسي نكنيد.
-
تعيين كنيد چه رويدادهايي شما را ناراحت و مشوش مي سازد. به خودتان درباره معناي اين رويدادها چه مي گوييد؟
-
چگونگي پاسخ بدنتان را نسبت به استرس مشخص كنيد. آيا مضطرب مي شويد يا دلخور؟ اگر چنين است به چه شيوه اي دچار اين احساسات مي شويد؟
2- مشخص كنيد چه تغييري مي توانيد ايجاد كنيد.